داستان ها همیشه آموزنده و جذاب اند اما اگر درباره هنر و زیبایی باشند جذاب تر هم میشوند .
تازه اگر این هنر فرش ایرانی باشد که طراح و استاد و بافنده از جان و وجودشان در کالبد آن میدمند چیز دیگری است.
حالا فکر کنید اگر داستان ما داستان دلدادگی چند نسل یک خانواده اصیل به فرش مکتب متعالی اصفهان باشد آنوقت چه میشود ؟!
آنها فرش را می فهمند بهتر از هر کسی که تا کنون دیده ام و برای آن احترام زائد الوصفی قائل اند مانند عزیز ترین کسان شان .
فرش در این خانواده فقط کسب و کار و اینها نیست . حتی به چیزی شبیه فوتبال تبدیل شده است همانقدر هیجان انگیز و مهم برای مردان و رشک برانگیز برای زنان شان .
به سراغ داستان فرش علی دردشتی آمده ایم تا بدانیم چطور طی ده ها سال یک کسب و کار به وجود میآید به قله میرسد و همانجا میماند و خودش به معیار و لبه تحولات و پیشرفت یک هنر/صنعت فاخر تبدیل میشود .
آغاز داستان یک سفر پر هیجان
داستان از آنجایی شروع میشود که گویا اعقاب خاندان دردشتی که از خانواده های ریشه دار و معتبر بازاری اصفهان هستند از حوالی 1275هجری قمری فعالیت در زمینه فرش دستباف را با کار تجارت فرش و بعضا تولید آغاز ممیکنند و این رویه ادامه دارد تا اوایل صده 1300 خورشیدی که جوانی هنر شناس و عاشق تار و پود و بافت فرش به نام علی دردشتی که بعد ها با عنوان حاج میرزا علی دردشتی مشهور میشود تصمیم میگیرد با توجه به ایده های نابی که دارد فرش های خودش را با نام خودش تولید کند .
در ابتدای کار جاج میرزا علی از چله نخ در بافت فرش ها استفاده مینمود اما به مرور با توجه به کمال یافتگی تولیدات و در جهت اعتلا آثار و دوام بیشتر چله ابریشم که آن زمان در فرش اصفهان چندان رایج نبوده را جایگزین میکند که خودش انقلابی در فرش اصفهان میشود .
حاج میرزا علی دردشتی ابتدا آثار را با برند بافته 110 دردشتی منقوش بر حاشیه آثار به بازار عرضه میکرده تا به تبع اعتقاداتی پاکی که داشته مبادا نام مولا علی (ع) زیر پا برود اما بعدا با مشورت با بزرگان دین ، نقش بافته نام برند را به نام علی دردشتی بر آثار ثبت مینماید و یکی از خوشنام ترین و جذاب ترین برند های فرش ایرانی متولد میشود .
اغراق نیست اگر بگوییم که از آن سال تا کنون صد ها بلکه هزاران اثر از تولیدات فرش علی دردشتی به عنوان نماد فرهنگ و هنر اصیل ایرانی به اقصی نقاط جهان رفته و زینت بخش موزه ها ، گالری ها ، تالار ها و خانه های هنر دوستان با فرهنگ گشته است .
از سال 1362 اما مدیریت تولیدات فرش دستباف علی دردشتی در اختیار فرزند خلف ایشان استاد عباس دردشتی قرار میگیرد ایشان که خود عاشقانه فرش دستباف مکتب اصفهان را دوست دارد تمام تلاش خود را میکند تا راه پدر را به درستی و کمال ادامه دهد در دوران مدیریت ایشان نیز همچنان فرش علی دردشتی بیرق دار و پیشرو فرش اصفهان باقی میماند و حتی با توجه به آن که در سالهای آخر قبل از این تغییر مدیریت تعداد تولیدات سالانه دچار کاهش چشمگیری شده است با کیاست ایشان حجم تولیدات به بالاترین حد خود و قریب 150 اثر در حال تولید میرسد در بعد نقشه نیز ایشان با توجه به بازار و نیاز مشتریان و همچنین ایده های خلاقانه خودشان در برخی نقشه ها ابدائاتی ماندگار در طرحو ورنگ رقم میزنند که در زمان خود بسیار پر سر و صدا در محافل فرش از آب در می آید این راه ادامه میابد تا پس از 25 سال فرزند ارشد عباس دردشتی که علاقه وافر و ذوق بسیار و زبدگی عمیقی در این هنر صنعت داشته و همچنین ایده های نو بسیاری برای تحول و اعتلا این میراث ارزشمند خانوادگی دارد و هم علاقه بسیاری به فرش های علی دردشتی داشته و با همانها عاشق فرش شده است مدیریت فرش علی دردشتی را بر عهده میگیرد .
ایشان که اتفاقا هم نام جد بزرگ خود است و علی محمد دردشتی نام دارد با تحولاتی که با جسارت در رنگبندی و سایز بندی آثار ایجاد کرده است فرش علی دردشتی را به عنوان یکی از فاخر ترین تولیدات فرش ایرانی به سلیقه مخاطب جوان و هنر شناس نزدیک کرده و با حفظ اصالت آثار محصولاتی بسیار متفاوت و جذاب تر از آنچه پیش از این از فرش اصفهان و برند علی دردشتی در اذهان داشتیم را خلق کرده است .
کاملا واضح است که علی محمد نیک میداند که چه میراث گران قدری به دست او رسیده است چرا که با خلق آثاری به غایت چشم نواز و به کمال بی نقص فرش علی دردشتی را تولید و عرضه میکند
شما باید یک روز را با او به میان فرشهایش بروید تا بفهمید که با چه نگاه سراسر عشقی به این آثار نگاه میکند .
پس بیراه نیست که استاد عباس دردشتی که پس از فوت ابوی گرانقدر طی توافقی با دیگر ورثه کلیه امتیازات و حقوق برند علی دردشتی را در اختیار گرفته و سپس این حقوق را به فرزندش علی محمد دردشتی واگذار نموده است .
او نیک فهمیده بود که با این کار راه فرش علی دردشتی همچنان مستدام مانده و بیمه میشود .
راز ماندگاری
اینجا لازم است اشاره ای گذرا به راز ماندگاری و تعالی فرش علی دردشتی طی چند نسل داشته باشیم تا بلکه چراغ راهی باشد برای اعقاب فرش علی دردشتی و دیگر جوانان این عرصه تا بهتر بتوانند راه درست ماندگاری و رشد در این هنر/صنعت را بیابند .
- فرش علی دردشتی از ابتدا تا همین امروز همیشه و در همه حال از رنگ های گیاهی استفاده کرده و هرگز برای کمی سود بیشتر و یا راحتی به سمت استفاده از رنگ های شیمیایی نرفته است چرا که نیک میدانسته اند که رنگ های گیاهی هرچه از عمر فرش بگذرد نه تنها خراب نمیشود بلکه شفاف تر و زیبا تر میشوند .
- همچنین فرش علی دردشتی همیشه از بهترین مواد اولیه استفاده کرده تا دعای خیر خریداران آثار را بدرقه راه طولانی خود کند تا جایی که به برکت همین حفظ کیفیت هرگز مشتری ناراضی نداشته است .
- نکته حائز اهمیت و نقطه تمایز اصلی فرش علی دردشتی اما استفاده از نقوش بی نظیر استاد ارچنگ بوده است که از اساتید بی نظیر طرح فرش ایرانی بوده اند و به حدی عاشقانه و عارفانه آثار خود را از الهامات قلبی و معنوی خود خلق میکرده اند که به ایشان لقب لسان الغیب فرش و حافظ فرش داده بوده اند ایشان که به دلیل رفاقت دیرینه که با حاج میرزا علی دردشتی داشته اند اغلب نقوش خاص و بکر خود را انحصاراً برای آن بزرگمرد حلق کرده اند .
از آن طرف نیز مرحوم میرزا علی دردشتی هر نقشه جدیدی که از آثار جناب استاد ارچنگ خلق میکرده اند اولین تولید آن را به استاد هدیه میکرده اند که هم اکنون نوادگان استاد ارچنگ تعداد بسیار زیادی از آثار قدیمی حاج میرزا علی دردشتی را در اختیار دارند که خود نوادگان میرزا علی دردشتی آن آثار را ندارند و گاهاً مهندس علی محمد دردشتی برای الهام گرفتن از آن آثار به ایشان مراجعه کرده و از آن آثار را بازدید میکنند .
ماجرای خواندنی اولین نقشه…
اولین طرحی که مرحوم ارچنگ به میرزا علی دردشتی میدهند طرحی به نام سنگآب بوده است که بسیار طرح چشمگیری بوده و در زمان خودش یک انقلاب در طراحی فرش اصفهان محسوب میشده و به شدت مورد استقبال بزرگان شهر و اهل هنر قرار میگیرد .
اعتبار و شهرت فرش علی دردشتی
فرش علی دردشتی در جامعه فعالان فرش اصفهان نیز مشهور به مؤلفه های متعدد و صاحب اعتباری کم نظیر است . در اینجا لازم میدانم به مولفه های حرفه ای فرش دست باف هنری اشاره نمایم تا اهمیت جایگاه رفیع فرش علی دردشتی در جامعه فرش دستباف ایرانی بیشتر درک شود .
فرش هنری دستباف ایرانی (مکتب اصفهان) حائز مشخصه هایی همچون
- نقشه متوازن ، جذاب و انحصاری
- رنگ بندی و ترکیب رنگ های اصولی و در عین حال چشم نواز
- مواد اولیه با کیفیت و هماهنگ با نقشه و رنگ بندی
- بافت دقیق و بی عیب
- و در نهایت پرداخت و حاشیه کشی دقیق
که البته فرش علی دردشتی همواره نه تنها در اوج این استاندارد ها بوده است بلکه در لبه آن قرار گرفته و سطح این استاندارد ها را با خلاقیت و تغییرات حساب شده ارتقا و تحول بخشیده است .همین امر باعث شده که فرش علی دردشتی در عین حالی که به دلیل ظرافت و مواد اولیه اعلا بعضا از قیمت بالایی برخوردار بوده همواره از برند های پر فروش آن هم به مشتریان داخلی و خارجی سطح بالا بوده و هست .
تا آنجا که امروزه از فرش های شناسنامه دار و مورد تایید سازمان ملی فرش دستباف ایران نیز میباشد
فرش اصفهان اما داستان دیگر دارد . این مکتب متعالی فرش ایرانی که اوج کمال را طی کرده به نقوش ظریف و بافت کم نظیر و ترکیب بندی های رنگی اصولی و بی همتا چشم هر بیننده ای را خیره و مفتون میکند در واقع مکتب اصلی فرش ایرانی در جهان است و اصولا فرش ایرانی با فرش اصفهان در همه جای دنیا شناخته شده و معتبر است که برند فرش علی دردشتی با حفظ اصالت خود همیشه در بالاترین سطح فرش اصفهان قرار داشته .
امروزه نیز با مدیریت مهندس علی محمد دردشتی و با توجه به خواست جامعه و نیاز روز تحولاتی جسورانه را در آثار تازه بافته خود ایجاد کرده و ترکیب بندی های بدیع و مدرنی را با حفظ اصالت فرش اصفهان خلق نموده است که نوید بخش فصلی نو در فرش دستباف ایرانی و مکتب اصفهان است .
این داستان جذاب ادامه دارد…
